网站首页 > 古诗词 > 越中览古

越中览古

唐 李白

古诗词:越中览古原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[唐] 李白
越王勾践破吴归,义士还乡尽锦衣。
宫女如花满春殿,只今惟有鹧鸪飞。

注释:

【1】越中:指会稽,春秋时代越国曾建都于此。故址在今浙江省绍兴市。
【2】勾践破吴:春秋时期吴、越两国争霸。越王勾践于公元前494年,被吴王夫差打败,回到国内,卧薪尝胆,誓报此仇。公元前473年,他果然把吴国灭了。
【3】还乡:一作“还家”。
【4】锦衣:华丽的衣服。《史记·项羽本纪》:“富贵不归故乡,如衣绣夜行,谁知之者?”后来演化成“衣锦还乡”一语。
【5】春殿:宫殿。
【6】鹧鸪:鸟名。形似母鸡,头如鹑,胸有白圆点如珍珠,背毛有紫赤浪纹。叫声凄厉,音如“行不得也哥哥”。

作品赏析:

【注释】:
义士还乡尽锦衣。 ( 乡一作家 )

  这是一首怀古之作,亦即诗人游览越中(唐越州,治所在今浙江绍兴),有感于其地在古代历史上所发生过的著名事件而写下的。在春秋时代,吴越两国争霸南方,成为世仇。越王勾践于公元前四九四年,被吴王夫差打败,回到国内,卧薪尝胆,誓报此仇。公元前四七三年,他果然把吴国灭了。诗写的就是这件事。
  诗歌不是历史小说,绝句又不同于长篇古诗,所以诗人只能选取这一历史事件中他感受得最深的某一部分来写。他选取的不是这场斗争的漫长过程中的某一片断,而是在吴败越胜,越王班师回国以后的两个镜头。首句点明题意,说明所怀古迹的具体内容。二、三两句分写战士还家、勾践还宫的情况。消灭了敌人,雪了耻,战士都凯旋了;由于战事已经结束,大家都受到了赏赐,所以不穿铁甲,而穿锦衣。只“尽锦衣”三字,就将越王及其战士得意归来,充满了胜利者的喜悦和骄傲的神情烘托了出来。越王回国以后,踌躇满志,不但耀武扬威,而且荒淫逸乐起来,于是,花朵儿一般的美人,就占满了宫殿,拥簇着他,侍候着他。“春殿”的“春”字,应上“如花”,并描摹美好的时光和景象,不一定是指春天。只写这一点,就把越王将过去的卧薪尝胆的往事丢得干干净净表达得非常充分了。都城中到处是锦衣战士,宫殿上站满了如花宫女。这是多么繁盛、美好、热闹、欢乐,然而结句突然一转,将上面所写的一切一笔勾消。过去曾经存在过的胜利、威武、富贵、荣华,现在还有什么呢?人们所能看到的,只是几只鹧鸪在王城故址上飞来飞去罢了。这一句写人事的变化,盛衰的无常,以慨叹出之。过去的统治者莫不希望他们的富贵荣华是子孙万世之业,而诗篇却如实地指出了这种希望的破灭,这就是它的积极意义。
  诗篇将昔时的繁盛和今日的凄凉,通过具体的景物,作了鲜明的对比,使读者感受特别深切。一般地说,直接描写某种环境,是比较难于突出的,而通过对比,则获致的效果往往能够大大地加强。所以,通过热闹的场面来描写凄凉,就更觉凄凉之可叹。如此诗前面所写过去的繁华与后面所写现在的冷落,对照极为强烈,前面写得愈着力,后面转得也就愈有力。为了充分地表达主题思想,诗人对这篇诗的艺术结构也作出了不同于一般七绝的安排。一般的七绝,转折点都安排在第三句里,而它的前三句却一气直下,直到第四句才突然转到反面,就显得格外有力量,有神采。这种写法,不是笔力雄健的诗人,是难以挥洒自如的。
  李白另有一首怀古诗《苏台览古》可资比较:“旧苑荒台杨柳新,菱歌清唱不胜春。只今惟有西江月,曾照吴王宫里人。”苏台即姑苏台,是春秋时代吴王夫差游乐的地方,故址在今江苏省苏州市。此诗一上来就写吴苑的残破,苏台的荒凉,而人事的变化,兴废的无常,自在其中。后面紧接以杨柳在春天又发新芽,柳色青青,年年如旧,岁岁常新,以“新”与“旧”,不变的景物与变化的人事,作鲜明的对照,更加深了凭吊古迹的感慨。一句之中,以两种不同的事物来对比,写出古今盛衰之感,用意遣词,精炼而又自然。次句接写当前景色。青青新柳之外,还有一些女子在唱着菱歌,无限的春光之中,回荡着歌声的旋律。杨柳又换新叶,船娘闲唱菱歌,旧苑荒台,依然弥漫着无边春色,而昔日的帝王宫殿,美女笙歌,却一切都已化为乌有。所以后两句便点出,只有悬挂在从西方流来的大江上的那轮明月,是亘古不变的;只有她,才照见过吴宫的繁华,看见过象夫差、西施这样的当时人物,可以作历史的见证人罢了。
  此两诗都是览古之作,主题相同,题材近似,但越中一首,着重在明写昔日之繁华,以四分之三的篇幅竭力渲染,而以结句写今日之荒凉抹杀之,转出主意。苏台一首则着重写今日之荒凉,以暗示昔日之繁华,以今古常新的自然景物来衬托变幻无常的人事,见出今昔盛衰之感,所以其表现手段又各自不同。从这里也可以看出诗人变化多端的艺术技巧。

(沈祖棻)
拼音版对照
[ tang] li bai
yue wang gou jian po wu gui, yi shi hai xiang jin jin yi。
gong nv ru hua man chun dian, zhi jin wei you zhe gu fei。

zhu shi:

【1】 yue zhong: zhi hui ji, chun qiu shi dai yue guo zeng jian dou yu ci。 gu zhi zai jin zhe jiang sheng shao xing shi。
【2】 gou jian po wu: chun qiu shi qi wu、 yue liang guo zheng ba。 yue wang gou jian yu gong yuan qian494 nian, bei wu wang fu cha da bai, hui dao guo nei, wo xin chang dan, shi bao ci chou。 gong yuan qian473 nian, ta guo ran ba wu guo mie le。
【3】 hai xiang: yi zuo“ hai jia”。
【4】 jin yi: hua li de yi fu。《 shi ji· xiang yu ben ji》:“ fu gui bu gui gu xiang, ru yi xiu ye xing, shui zhi zhi zhe?” hou lai yan hua cheng“ yi jin hai xiang” yi yu。
【5】 chun dian: gong dian。
【6】 zhe gu: niao ming。 xing si mu ji, tou ru chun, xiong you bai yuan dian ru zhen zhu, bei mao you zi chi lang wen。 jiao sheng qi li, yin ru“ xing bu de ye ge ge”。

zuo pin shang xi:

【 zhu shi】:
yi shi hai xiang jin jin yi。 ( xiang yi zuo jia )

   zhe shi yi shou huai gu zhi zuo, yi ji shi ren you lan yue zhong( tang yue zhou, zhi suo zai jin zhe jiang shao xing), you gan yu qi di zai gu dai li shi shang suo fa sheng guo de zhu ming shi jian er xie xia de。 zai chun qiu shi dai, wu yue liang guo zheng ba nan fang, cheng wei shi chou。 yue wang gou jian yu gong yuan qian si jiu si nian, bei wu wang fu cha da bai, hui dao guo nei, wo xin chang dan, shi bao ci chou。 gong yuan qian si qi san nian, ta guo ran ba wu guo mie le。 shi xie de jiu shi zhe jian shi。
   shi ge bu shi li shi xiao shuo, jue ju you bu tong yu chang pian gu shi, suo yi shi ren zhi neng xuan qu zhe yi li shi shi jian zhong ta gan shou de zui shen de mou yi bu fen lai xie。 ta xuan qu de bu shi zhe chang dou zheng de man chang guo cheng zhong de mou yi pian duan, er shi zai wu bai yue sheng, yue wang ban shi hui guo yi hou de liang ge jing tou。 shou ju dian ming ti yi, shuo ming suo huai gu ji de ju ti nei rong。 er、 san liang ju fen xie zhan shi hai jia、 gou jian hai gong de qing kuang。 xiao mie le di ren, xue le chi, zhan shi dou kai xuan le; you yu zhan shi yi jing jie shu, da jia dou shou dao le shang ci, suo yi bu chuan tie jia, er chuan jin yi。 zhi“ jin jin yi” san zi, jiu jiang yue wang ji qi zhan shi de yi gui lai, chong man le sheng li zhe de xi yue he jiao ao de shen qing hong tuo le chu lai。 yue wang hui guo yi hou, chou chu man zhi, bu dan yao wu yang wei, er qie huang yin yi le qi lai, yu shi, hua duo er yi ban de mei ren, jiu zhan man le gong dian, yong cu zhe ta, shi hou zhe ta。“ chun dian” de“ chun” zi, ying shang“ ru hua”, bing miao mo mei hao de shi guang he jing xiang, bu yi ding shi zhi chun tian。 zhi xie zhe yi dian, jiu ba yue wang jiang guo qu de wo xin chang dan de wang shi diu de gan gan jing jing biao da de fei chang chong fen le。 dou cheng zhong dao chu shi jin yi zhan shi, gong dian shang zhan man le ru hua gong nv。 zhe shi duo me fan sheng、 mei hao、 re nao、 huan le, ran er jie ju tu ran yi zhuan, jiang shang mian suo xie de yi qie yi bi gou xiao。 guo qu zeng jing cun zai guo de sheng li、 wei wu、 fu gui、 rong hua, xian zai hai you shen me ne? ren men suo neng kan dao de, zhi shi ji zhi zhe gu zai wang cheng gu zhi shang fei lai fei qu ba le。 zhe yi ju xie ren shi de bian hua, sheng shuai de wu chang, yi kai tan chu zhi。 guo qu de tong zhi zhe mo bu xi wang ta men de fu gui rong hua shi zi sun wan shi zhi ye, er shi pian que ru shi di zhi chu le zhe zhong xi wang de po mie, zhe jiu shi ta de ji ji yi yi。
   shi pian jiang xi shi de fan sheng he jin ri de qi liang, tong guo ju ti de jing wu, zuo le xian ming de dui bi, shi du zhe gan shou te bie shen qie。 yi ban di shuo, zhi jie miao xie mou zhong huan jing, shi bi jiao nan yu tu chu de, er tong guo dui bi, ze huo zhi de xiao guo wang wang neng gou da da di jia qiang。 suo yi, tong guo re nao de chang mian lai miao xie qi liang, jiu geng jiao qi liang zhi ke tan。 ru ci shi qian mian suo xie guo qu de fan hua yu hou mian suo xie xian zai de leng luo, dui zhao ji wei qiang lie, qian mian xie de yu zhe li, hou mian zhuan de ye jiu yu you li。 wei le chong fen di biao da zhu ti si xiang, shi ren dui zhe pian shi de yi shu jie gou ye zuo chu le bu tong yu yi ban qi jue de an pai。 yi ban de qi jue, zhuan zhe dian dou an pai zai di san ju li, er ta de qian san ju que yi qi zhi xia, zhi dao di si ju cai tu ran zhuan dao fan mian, jiu xian de ge wai you li liang, you shen cai。 zhe zhong xie fa, bu shi bi li xiong jian de shi ren, shi nan yi hui sa zi ru de。
   li bai ling you yi shou huai gu shi《 su tai lan gu》 ke zi bi jiao:“ jiu yuan huang tai yang liu xin, ling ge qing chang bu sheng chun。 zhi jin wei you xi jiang yue, zeng zhao wu wang gong li ren。” su tai ji gu su tai, shi chun qiu shi dai wu wang fu cha you le de di fang, gu zhi zai jin jiang su sheng su zhou shi。 ci shi yi shang lai jiu xie wu yuan de can po, su tai de huang liang, er ren shi de bian hua, xing fei de wu chang, zi zai qi zhong。 hou mian jin jie yi yang liu zai chun tian you fa xin ya, liu se qing qing, nian nian ru jiu, sui sui chang xin, yi“ xin” yu“ jiu”, bu bian de jing wu yu bian hua de ren shi, zuo xian ming de dui zhao, geng jia shen le ping diao gu ji de gan kai。 yi ju zhi zhong, yi liang zhong bu tong de shi wu lai dui bi, xie chu gu jin sheng shuai zhi gan, yong yi qian ci, jing lian er you zi ran。 ci ju jie xie dang qian jing se。 qing qing xin liu zhi wai, hai you yi xie nv zi zai chang zhe ling ge, wu xian de chun guang zhi zhong, hui dang zhe ge sheng de xuan lv。 yang liu you huan xin ye, chuan niang xian chang ling ge, jiu yuan huang tai, yi ran mi man zhe wu bian chun se, er xi ri de di wang gong dian, mei nv sheng ge, que yi qie dou yi hua wei wu you。 suo yi hou liang ju bian dian chu, zhi you xuan gua zai cong xi fang liu lai de da jiang shang de na lun ming yue, shi gen gu bu bian de; zhi you ta, cai zhao jian guo wu gong de fan hua, kan jian guo xiang fu cha、 xi shi zhe yang de dang shi ren wu, ke yi zuo li shi de jian zheng ren ba le。
   ci liang shi dou shi lan gu zhi zuo, zhu ti xiang tong, ti cai jin si, dan yue zhong yi shou, zhe zhong zai ming xie xi ri zhi fan hua, yi si fen zhi san de pian fu jie li xuan ran, er yi jie ju xie jin ri zhi huang liang mo sha zhi, zhuan chu zhu yi。 su tai yi shou ze zhe zhong xie jin ri zhi huang liang, yi an shi xi ri zhi fan hua, yi jin gu chang xin de zi ran jing wu lai chen tuo bian huan wu chang de ren shi, jian chu jin xi sheng shuai zhi gan, suo yi qi biao xian shou duan you ge zi bu tong。 cong zhe li ye ke yi kan chu shi ren bian hua duo duan de yi shu ji qiao。

( shen zu? bao

欢迎读者提供注释翻译和赏析

越中览古(唐 李白)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

查看(李白)更多诗文

免责声明:「越中览古」是唐 李白创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 从军行[唐] 李白 百战沙场碎铁衣,城南已合数重围。 突营射杀呼延将,独领残兵千骑归。 注释: 【1】从军行:乐府《相和歌辞》旧题。 【2】沙场:胡三...
  • 从军行[唐] 李白 从军玉门道,逐虏金微山。笛奏梅花曲,刀开明月环。 鼓声鸣海上,兵气拥云间。愿斩单于首,长驱静铁关。 注释: 作品赏析: 【注释】: 金微山:古山名。即今阿尔泰山。...
  • 行路难 其二[唐] 李白 大道如青天,我独不得出。 羞逐长安社中儿,赤鸡白雉赌梨栗。 弹剑作歌奏苦声,曳裾王门不称情。 淮阴市井笑韩信,汉朝公卿忌贾生。 君不见昔时燕家重郭隗,拥篲折节无嫌猜。 剧辛乐毅感恩分,输肝剖胆效英才。 昭王白骨萦蔓草,谁人更扫黄金台...
  • 夜宿山寺[唐] 李白 危楼高百尺,手可摘星辰。 不敢高声语,恐惊天上人。 注释: 【1】宿:住,过夜。 【2】危楼:高楼,这里指山顶的寺庙。危:高。 【3】百尺:虚指,不是实数,这里形容楼很高。 【4】星辰:天上的星星统称。 【5】语:说话。 【6】恐:唯恐,害...
  • 春思[唐] 李白 燕草如碧丝,秦桑低绿枝。 当君怀归日,是妾断肠时。 春风不相识,何事入罗帏。 注释: 【1】燕草:指燕地的草。燕,河北省北部一带,此泛指北部边地,征夫所在之处。 【2】秦桑:秦地的桑树。秦,指陕西省一带,此指思妇所在之地。燕地寒冷,...
  • 短歌行[唐] 李白 白日何短短,百年苦易满。苍穹浩茫茫,万劫太极长。 麻姑垂两鬓,一半已成霜。天公见玉女,大笑亿千...
  • 宣州谢朓楼饯别校书叔云[唐] 李白 弃我去者,昨日之日不可留; 乱我心者,今日之日多烦忧。 长风万里送秋雁,对此可以酣高楼。 蓬莱文章建安骨,中间小谢又清发。 俱怀逸兴壮思飞,欲上青天览明月。 抽刀断水水更流,举杯消愁愁更愁。 人生在世不称意,明朝散发弄扁舟。 注释: ...
  • 忆秦娥·箫声咽[唐] 李白 箫声咽, 秦娥梦断秦楼月。 秦楼月,年年柳色, 灞陵伤别。 乐游原上清秋节, 咸阳古道音尘绝。 音尘绝,西风残照, 汉家陵阙。 注释: 【1】忆秦娥:词牌名。又名“秦楼月”“碧云深”。其最早出处就是这首词,因词中有“秦娥梦断秦楼月”句,...
  • 春夜洛城闻笛[唐] 李白 谁家玉笛暗飞声,散入春风满洛城。 此夜曲中闻折柳,何人不起故园情。 注释: 【1】洛城:即洛阳城,今河南省洛阳市。 【2】玉笛:华美的笛,玉制或锻玉的笛子。暗飞声:因笛声在夜间传来,故云。 【3】满:此处作动词用,传遍。 【4】闻:听;...
  • 清平乐·禁闱秋夜[唐] 李白 禁闱秋夜,月探金窗罅。 玉帐鸳鸯喷兰麝,时落银灯香灺。 女伴莫话孤眠,六宫罗绮三千。 一笑皆生百媚,宸衷教在谁边? 注释: 【1】闱(wéi):后宫妃子住的地方。 【2】罅(xià):空隙。 【3】鸳鸯:类似鸳鸯状的香炉。 【4】兰麝:用兰花...
  • 清平乐·禁庭春昼[唐] 李白 禁庭春昼, 莺羽披新绣。 百草巧求花下斗, 只赌珠玑满斗。 日晚却理残妆, 御前闲舞霓裳。 谁道腰肢窈窕, 折旋笑得君王。 注释: 【1】披:长叠;新长出。 【2】新绣:新的衣服。这里指“新的羽毛”。 【3】斗百草:斗百草又称鬭百草。一种中...
  • 登金陵凤凰台[唐] 李白 凤凰台上凤凰游,凤去台空江自流。 吴宫花草埋幽径,晋代衣冠成古丘。 三山半落青天外,二水中分白鹭洲。 总为浮云能蔽日,长安不见使人愁。 注释: 【1】凤凰台:故址在今南京市凤凰山。据《江南通志》载:“凤凰台在江宁府城内之西南隅,犹有...
  • 古朗月行[唐] 李白 小时不识月,呼作白玉盘。 又疑瑶台镜,飞在青云端。 仙人垂两足,桂树何团团。 白兔捣药成,问言与谁餐。 蟾蜍蚀圆影,大明夜已残。 羿昔落九乌,天人清且安。 阴精此沦惑,去去不足观。 忧来其如何,凄怆摧心肝。 注释: 【1】朗月行:乐府旧...
  • 闻王昌龄左迁龙标遥有此寄[唐] 李白 杨花落尽子规啼,闻道龙标过五溪。 我寄愁心与明月,随君直到夜郎西。 注释: 【1】王昌龄:唐代诗人,天宝(唐玄宗年号,742~756)年间被贬为龙标县尉。 【2】左迁:贬官,降职。古代尊右卑左,因此把降职称为左迁 【3】龙标:古地名,唐朝置...
  • 黄鹤楼送孟浩然之广陵[唐] 李白 故人西辞黄鹤楼,烟花三月下扬州。 孤帆远影碧空尽,唯见长江天际流。 注释: 【1】黄鹤楼:故址在今湖北武汉市武昌蛇山的黄鹄矶上,属于长江下游地带,传说三国时期的费祎于此登仙乘黄鹤而去,故称黄鹤楼。原楼已毁,现存楼为1985年修葺。 【2...
  • 关山月[唐] 李白 明月出天山,苍茫云海间。 长风几万里,吹度玉门关。 汉下白登道,胡窥青海湾。 由来征战地,不见有人还。 戍客望边色,思归多苦颜。 高楼当此夜,叹息未应闲。 注释: 【1】关山月:乐府旧题,属横吹曲辞,多抒离别哀伤之情。《乐府古题要解》...
  • 渡荆门送别[唐] 李白 渡远荆门外,来从楚国游。 山随平野尽,江入大荒流。 月下飞天镜,云生结海楼。 仍怜故乡水,万里送行舟。 注释: 【1】荆门:山名,位于今湖北省宜昌市宜都市西北长江南岸,与北岸虎牙山对峙,地势险要,自古即有楚蜀咽喉之称。 【2】远:远自...
  • 峨眉山月歌[唐] 李白 峨眉山月半轮秋,影入平羌江水流。 夜发清溪向三峡,思君不见下渝州。 注释: 【1】峨眉山:在今四川省峨眉山市西南,有两山峰相对,望之如蛾眉,故名。 【2】半轮秋:谓秋夜的上弦月形似半个车轮。 【3】影:月光的影子。 【4】平羌:即青衣江...
  • 送友人[唐] 李白 青山横北郭,白水绕东城。 此地一为别,孤蓬万里征。 浮云游子意,落日故人情。 挥手自兹去,萧萧班马鸣。 注释: 【1】郭:古代在城外修筑的一种外墙。 【2】白水:清澈的水。 【3】一:助词,加强语气。名做状。 【4】别:告别。 【5】蓬:古...
  • 行路难 其一[唐] 李白 金樽清酒斗十千,玉盘珍羞直万钱。 停杯投箸不能食,拔剑四顾心茫然。 欲渡黄河冰塞川,将登太行雪满山。 闲来垂钓碧溪上,忽复乘舟梦日边。 行路难,行路难,多歧路,今安在。 长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。 注释: 【1】行路难:选自《李...

越中览古·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记
删文留言-版权及免责声明