网站首页 > 古诗词 > 莺啼序

莺啼序

宋 吴文英

古诗词:莺啼序原文翻译+全文注释译文+原著赏析

原文:

[宋] 吴文英

  残寒正欺病酒,掩沉香绣户。燕来晚、飞入西城,似说春事迟暮。画船载、清明过却,晴烟冉冉吴宫树。念羁情、游荡随风,化为轻絮。

  十载西湖,傍柳系马,趁娇尘软雾。溯红渐招入仙溪,锦儿偷寄幽素,倚银屏、春宽梦窄,断红湿、歌纨金缕。暝堤空,轻把斜阳,总还鸥鹭。

  幽兰旋老,杜若还生,水乡尚寄旅。别后访、六桥无信,事往花委,瘗玉埋香,几番风雨。长波妒盼,遥山羞黛,渔灯分影春江宿。记当时、短楫桃根渡,青楼仿佛,临分败壁题诗,泪墨惨淡尘土。危亭望极,草色天涯,叹鬓侵半苎。暗点检、离痕欢唾,尚染鲛绡,亸凤迷归,破鸾慵舞。殷勤待写,书中长恨,蓝霞辽海沉过雁。漫相思、弹入哀筝柱。伤心千里江南,怨曲重招,断魂在否?


注释:


作品赏析:

【注释】:
《莺啼序》是词中最长的调子,全词有240 个字,概为梦窗首创,显示出他的卓绝才力,具有独特的价值。这首词集中地表现了梦窗的伤春伤别之情,在结构上也体现出其词时空交错的显著特点 。夏承焘说:“集中怀人诸作,其时夏秋,其地苏州者,殆皆忆遗苏州遣妾 ,其时春,其地杭者,则悼杭州亡妾。”我们且看作者的情丝如何在今与昔,苏与杭之间自由穿行。
第一段,写现实,自己在爱妾死后,犹自在苏州伤春 。语气舒缓 ,意境深长。词人将伤别放在伤春这一特定的情境中来写 。时值春暮时节,残寒病酒,“天时人事日相催 ”(杜甫《小至 》)。开头第一句,已将典型环境中典型情绪写出,并以此笼罩全篇,寓刚于柔 。这时词人闭门不出,但燕子飞来唤我出游,好象说,春天已快过去了。于是“驾言出游,以写我忧 ”。词人在湖中看到岸上的烟柳,不禁羁思飞扬起来。羁情化为轻絮,随风飘荡,正如此时词人的思绪一样,似乎所起有因,但终不知归于何处。词的承接处大都在前段之末或后段之前,多数用领字或虚字作转换。吴文英的词,则往往用实句作承转,不大用领字 。这就是所谓“潜气内转”,是词人与其他词人不同的地方 。何谓“潜气 ”?就是人的内心深处日积月累而形成的潜意识,它具有深微幽隐而非表达出来不可的情感力量 。少用领字,增加了理解上的难度。“潜气内转 ”,只要发现贯穿词中的情感线索,其义自现。耐人寻味正是梦窗词的独特价值之一。作者写到这里 ,其情愫就像轻絮一样随风游荡,随风展开;而下面三段所写内容,便都包含在此三句中了。
第二段追溯杭州刻骨铭心的情事。从《渡江云·西湖清明》这首描写杭州情事的词可以知道时间是清明时分,地点是西湖,词人开始是骑马,后来“傍柳系马 ”,转入水路 ,通过婢女传书暗通情意。“倚银屏、春宽梦窄,断红湿、歌纨金缕”二句,是写初遇时悲喜交集之状 。“春宽梦窄”是说春色无边而欢事无多;“断红湿、歌纨金缕”,意思是,因欢喜感激而泪湿歌扇与金缕衣。“瞑堤空,轻把斜阳,总还鸥鹭”三句,进一步写欢情,但含蓄不露,品格自高。
第三段写别后情事 。“幽兰旋老”三句突接,跳接,因这里和上片结处,实际上,还有较大距离。此段先写暮春又至,自己依然客居水乡。这既与“十载西湖”相应,又唤起了伤春伤别之情。正是通过这种反复吟咏,将伤春伤别之情抒发得淋漓尽致。于是从别后重寻旧地时展开想象 ,回首初遇 、临分等难以忘怀的种种情景 。“别后访”四句是逆溯之笔,即一层层地倒叙上去 。先是写“林花谢了春江”,然后写“瘗玉埋香 ”,暗示人也已随花而去,美人原本就常和花联系在一起,所以这句是风景和人事兼道。于是逆溯上去 ,追叙初遇。“长波妒盼”至“记当时短楫桃根渡 ”,这是倒装句 ,应该是:“记当时短楫桃根渡”,“长波妒盼 ,遥山羞黛,渔灯分影春江宿”。这几句是当时艳遇,伊人顾盼生情,多么艳丽,即使是潋滟的春波,也要妒忌她的眼色之美;苍翠的远山也羞比她的蛾眉,而自愧不如。
因旧情难忘,所以在重访时又念此情。这几句相对于第二段亦是再次吟咏,当时在西湖上偷传情意以及后来的欢爱再次呈现在读者眼前,但是所用意象不同,而且体现出创作之理也不同,这次抒写已经有了生离死别的意味。
第四段淋漓尽致地写对逝者的凭吊之情。感情深沉,意境开阔。因伊人已逝去,词人对她的悼念,历经岁经年 。但“此恨绵绵无绝期”。词人在更长的时间中,更为广阔的空间内,极目伤心,继续抒写他胸中的无限悲痛之情 。“危亭望极,草色天涯,叹鬓侵半苧 ”所见之景已侵染上作者的伤痛 。“殷勤待写,书中长恨,蓝霞辽海沉过雁”所写之信亦是充满遗恨。是:“伤心千里江南 ,怨曲重招,断魂在否;所闻之曲也是为了招魂而演奏的。层层加深,都在极力渲染凭吊的巨痛。也有睹物思人的回忆:“暗点检 :离痕欢唾 ,尚染鲛绡 ,亸风(钗)迷归,破鸾(镜)慵舞”。“鸾镜与花枝,此情谁得知?”镜台上饰物凤翅已下垂 ,而鸾已残破,暗示镜破人亡,已无从团聚。
总之,作者将美人迟暮、伤春伤别的情感娓娓道来,反复咏叹。层层深入,值得细细品味。另外,从中国古代文学比兴寄托的传统来看,艳情多和身世之感交织联系在一起,梦窗此词写爱情,但亦可从中领略其身世的哀叹。
拼音版对照
[ song] wu wen ying

   can han zheng qi bing jiu, yan chen xiang xiu hu。 yan lai wan、 fei ru xi cheng, si shuo chun shi chi mu。 hua chuan zai、 qing ming guo que, qing yan ran ran wu gong shu。 nian ji qing、 you dang sui feng, hua wei qing xu。

   shi zai xi hu, bang liu xi ma, chen jiao chen ruan wu。 su hong jian zhao ru xian xi, jin er tou ji you su, yi yin ping、 chun kuan meng zhai, duan hong shi、 ge wan jin lv。 ming di kong, qing ba xie yang, zong hai ou lu。

   you lan xuan lao, du ruo hai sheng, shui xiang shang ji lv。 bie hou fang、 liu qiao wu xin, shi wang hua wei, yi yu mai xiang, ji fan feng yu。 chang bo du pan, yao shan xiu dai, yu deng fen ying chun jiang xiu。 ji dang shi、 duan ji tao gen du, qing lou fang fo, lin fen bai bi ti shi, lei mo can dan chen tu。 wei ting wang ji, cao se tian ya, tan bin qin ban zhu。 an dian jian、 li hen huan tuo, shang ran jiao xiao,?? feng mi gui, po luan yong wu。 yin qin dai xie, shu zhong chang hen, lan xia liao hai chen guo yan。 man xiang si、 dan ru ai zheng zhu。 shang xin qian li jiang nan, yuan qu zhong zhao, duan hun zai fou?


zhu shi:


zuo pin shang xi:

【 zhu shi】:
《 ying ti xu》 shi ci zhong zui chang de tiao zi, quan ci you240 ge zi, gai wei meng chuang shou chuang, xian shi chu ta de zhuo jue cai li, ju you du te de jia zhi。 zhe shou ci ji zhong di biao xian le meng chuang de shang chun shang bie zhi qing, zai jie gou shang ye ti xian chu qi ci shi kong jiao cuo de xian zhu te dian 。 xia cheng dao shuo:“ ji zhong huai ren zhu zuo, qi shi xia qiu, qi di su zhou zhe, dai jie yi yi su zhou qian qie , qi shi chun, qi di hang zhe, ze dao hang zhou wang qie。” wo men qie kan zuo zhe de qing si ru he zai jin yu xi, su yu hang zhi jian zi you chuan xing。
di yi duan, xie xian shi, zi ji zai ai qie si hou, you zi zai su zhou shang chun 。 yu qi shu huan , yi jing shen chang。 ci ren jiang shang bie fang zai shang chun zhe yi te ding de qing jing zhong lai xie 。 shi zhi chun mu shi jie, can han bing jiu,“ tian shi ren shi ri xiang cui ”( du fu《 xiao zhi 》)。 kai tou di yi ju, yi jiang dian xing huan jing zhong dian xing qing xu xie chu, bing yi ci long zhao quan pian, yu gang yu rou 。 zhe shi ci ren bi men bu chu, dan yan zi fei lai huan wo chu you, hao xiang shuo, chun tian yi kuai guo qu le。 yu shi“ jia yan chu you, yi xie wo you ”。 ci ren zai hu zhong kan dao an shang de yan liu, bu jin ji si fei yang qi lai。 ji qing hua wei qing xu, sui feng piao dang, zheng ru ci shi ci ren de si xu yi yang, si hu suo qi you yin, dan zhong bu zhi gui yu he chu。 ci de cheng jie chu da dou zai qian duan zhi mo huo hou duan zhi qian, duo shu yong ling zi huo xu zi zuo zhuan huan。 wu wen ying de ci, ze wang wang yong shi ju zuo cheng zhuan, bu da yong ling zi 。 zhe jiu shi suo wei“ qian qi nei zhuan”, shi ci ren yu qi ta ci ren bu tong de di fang 。 he wei“ qian qi ”? jiu shi ren de nei xin shen chu ri ji yue lei er xing cheng de qian yi shi, ta ju you shen wei you yin er fei biao da chu lai bu ke de qing gan li liang 。 shao yong ling zi, zeng jia le li jie shang de nan du。“ qian qi nei zhuan ”, zhi yao fa xian guan chuan ci zhong de qing gan xian suo, qi yi zi xian。 nai ren xun wei zheng shi meng chuang ci de du te jia zhi zhi yi。 zuo zhe xie dao zhe li , qi qing su jiu xiang qing xu yi yang sui feng you dang, sui feng zhan kai; er xia mian san duan suo xie nei rong, bian dou bao han zai ci san ju zhong le。
di er duan zhui su hang zhou ke gu ming xin de qing shi。 cong《 du jiang yun· xi hu qing ming》 zhe shou miao xie hang zhou qing shi de ci ke yi zhi dao shi jian shi qing ming shi fen, di dian shi xi hu, ci ren kai shi shi qi ma, hou lai“ bang liu xi ma ”, zhuan ru shui lu , tong guo bi nv chuan shu an tong qing yi。“ yi yin ping、 chun kuan meng zhai, duan hong shi、 ge wan jin lv” er ju, shi xie chu yu shi bei xi jiao ji zhi zhuang 。“ chun kuan meng zhai” shi shuo chun se wu bian er huan shi wu duo;“ duan hong shi、 ge wan jin lv”, yi si shi, yin huan xi gan ji er lei shi ge shan yu jin lv yi。“ ming di kong, qing ba xie yang, zong hai ou lu” san ju, jin yi bu xie huan qing, dan han xu bu lu, pin ge zi gao。
di san duan xie bie hou qing shi 。“ you lan xuan lao” san ju tu jie, tiao jie, yin zhe li he shang pian jie chu, shi ji shang, hai you jiao da ju li。 ci duan xian xie mu chun you zhi, zi ji yi ran ke ju shui xiang。 zhe ji yu“ shi zai xi hu” xiang ying, you huan qi le shang chun shang bie zhi qing。 zheng shi tong guo zhe zhong fan fu yin yong, jiang shang chun shang bie zhi qing shu fa de lin li jin zhi。 yu shi cong bie hou zhong xun jiu di shi zhan kai xiang xiang , hui shou chu yu 、 lin fen deng nan yi wang huai de zhong zhong qing jing 。“ bie hou fang” si ju shi ni su zhi bi, ji yi ceng ceng di dao xu shang qu 。 xian shi xie“ lin hua xie le chun jiang”, ran hou xie“ yi yu mai xiang ”, an shi ren ye yi sui hua er qu, mei ren yuan ben jiu chang he hua lian xi zai yi qi, suo yi zhe ju shi feng jing he ren shi jian dao。 yu shi ni su shang qu , zhui xu chu yu。“ chang bo du pan” zhi“ ji dang shi duan ji tao gen du ”, zhe shi dao zhuang ju , ying gai shi:“ ji dang shi duan ji tao gen du”,“ chang bo du pan , yao shan xiu dai, yu deng fen ying chun jiang xiu”。 zhe ji ju shi dang shi yan yu, yi ren gu pan sheng qing, duo me yan li, ji shi shi lian yan de chun bo, ye yao du ji ta de yan se zhi mei; cang cui de yuan shan ye xiu bi ta de e mei, er zi kui bu ru。
yin jiu qing nan wang, suo yi zai zhong fang shi you nian ci qing。 zhe ji ju xiang dui yu di er duan yi shi zai ci yin yong, dang shi zai xi hu shang tou chuan qing yi yi ji hou lai de huan ai zai ci cheng xian zai du zhe yan qian, dan shi suo yong yi xiang bu tong, er qie ti xian chu chuang zuo zhi li ye bu tong, zhe ci shu xie yi jing you le sheng li si bie de yi wei。
di si duan lin li jin zhi di xie dui shi zhe de ping diao zhi qing。 gan qing shen chen, yi jing kai kuo。 yin yi ren yi shi qu, ci ren dui ta de dao nian, li jing sui jing nian 。 dan“ ci hen mian mian wu jue qi”。 ci ren zai geng chang de shi jian zhong, geng wei guang kuo de kong jian nei, ji mu shang xin, ji xu shu xie ta xiong zhong de wu xian bei tong zhi qing 。“ wei ting wang ji, cao se tian ya, tan bin qin ban? ” suo jian zhi jing yi qin ran shang zuo zhe de shang tong 。“ yin qin dai xie, shu zhong chang hen, lan xia liao hai chen guo yan” suo xie zhi xin yi shi chong man yi hen。 shi:“ shang xin qian li jiang nan , yuan qu zhong zhao, duan hun zai fou; suo wen zhi qu ye shi wei le zhao hun er yan zou de。 ceng ceng jia shen, dou zai ji li xuan ran ping diao de ju tong。 ye you du wu si ren de hui yi:“ an dian jian : li hen huan tuo , shang ran jiao xiao ,?? feng( chai) mi gui, po luan( jing) yong wu”。“ luan jing yu hua zhi, ci qing shui de zhi?” jing tai shang shi wu feng chi yi xia chui , er luan yi can po, an shi jing po ren wang, yi wu cong tuan ju。
zong zhi, zuo zhe jiang mei ren chi mu、 shang chun shang bie de qing gan wei wei dao lai, fan fu yong tan。 ceng ceng shen ru, zhi de xi xi pin wei。 ling wai, cong zhong guo gu dai wen xue bi xing ji tuo de chuan tong lai kan, yan qing duo he shen shi zhi gan jiao zhi lian xi zai yi qi, meng chuang ci ci xie ai qing, dan yi ke cong zhong ling lve qi shen shi de ai tan。

欢迎读者提供注释翻译和赏析

莺啼序(宋 吴文英)原文注释翻译及赏析(完)-古诗词译文

免责声明:「莺啼序」是宋 吴文英创作的一篇诗词,文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络,版权归原作者,只代表作者观点和本站无关,如果您认为本站转载侵犯了您的权益,请联系我们删除。

古诗词推荐

  • 莺啼序[宋] 吴文英 天吴驾云阆海,凝春空灿绮。倒银海、蘸影西城,四碧天镜无际。彩翼曳、扶摇宛转,雩龙降尾交新霁。近玉虚高处,天风笑语吹坠。清濯缁尘,快展旷眼,傍危阑醉倚。面屏障、一一莺花,薛萝浮动金翠。惯朝昏、晴光雨色,燕泥动、红香流水。步新梯...
  • 西江月·江上桃花流水[宋] 吴文英 江上桃花流水,天涯芳草青山。楼台春锁碧湾。都入行人望眼。一镜波平鸥去,千林日落鸦还。天风袅袅送轻帆。蓦过星槎银汉。 注释:...
  • 西江月·添线绣床人倦[宋] 吴文英 添线绣床人倦,翻香罗暮烟斜。五更箫鼓贵人家。门外晓寒嘶马。帽压半檐朝雪,镜开千靥春霞。小帘沽酒看梅花。梦到林逋山下。 注释:...
  • 西江月·清梦重游天上[宋] 吴文英 清梦重游天上,古香吹下云头。箫声三十六宫愁。高处花惊风骤。客路羁情不断,阑干晚色先收。千山浓绿未成秋。谁见月中人瘦。 注释:...
  • 西江月·枝袅一痕雪在[宋] 吴文英 枝袅一痕雪在,叶藏几豆春浓。玉奴最晚嫁东风。来结梨花幽梦。香力添熏罗被,瘦肌犹怯冰绡。绿阴青子老溪桥。羞见东邻娇...
  • 菩萨蛮·绿波碧草长堤色[宋] 吴文英 绿波碧草长堤色。东风不管春狼藉。 鱼沫细痕圆。燕泥花唾干。 无情牵怨抑。画舸红楼侧。 斜日起凭阑。垂杨舞晓寒。 注释:...
  • 菩萨蛮·落花夜雨辞寒食[宋] 吴文英 落花夜雨辞寒食。尘香明日城南陌。玉靥湿斜红。泪痕千万重。伤春头竟白。来去春如客。人瘦绿阴浓。日长帘影中。 注释:...
  • 点绛唇·时霎清明[宋] 吴文英 时霎清明,载花不过西园路。嫩阴绿树。正是春留处。燕子重来,往事东流去。征衫贮。旧寒一缕。泪湿风帘絮。 注释:...
  • 点绛唇·推枕南窗[宋] 吴文英 推枕南窗,楝花寒入单纱浅。 雨帘不卷。空碍调雏燕。 一握柔葱,香染榴巾汗。 音尘断。画罗闲扇。山色天涯远。 注释:...
  • 点绛唇·香泛罗屏[宋] 吴文英 香泛罗屏,夜寒著酒宜偎倚。 翠偏红坠。唤起芙容睡。 一曲伊州,秋色芭蕉里。娇和醉。 眼情心事。愁隔湘江水。 注释:...
  • 点绛唇·明月茫茫[宋] 吴文英 明月茫茫,夜来应照南桥路。梦游熟处。一枕啼秋雨。可惜人生,不向吴城...
  • 点绛唇·金井空阴[宋] 吴文英 金井空阴,枕痕历尽秋声闹。梦长难晓。月树愁鸦悄。梅压檐梢,寒蝶寻香到。窗黏了。翠池春...
  • 满江红·竹下门敲[宋] 吴文英 竹下门敲,又呼起、胡蝶梦清。闲里看、邻墙梅子,几度仁生。灯外江湖多夜雨,月边河汉独晨星。向草堂、清晓卷琴书,猿鹤惊。宫漏静,朝马鸣。西风起,已关情。料希音不在,女瑟娲笙。莲荡折花香未晚,野舟横渡水初晴。看高鸿、飞上碧云中,秋...
  • 满江红·云气楼台[宋] 吴文英 云气楼台,分一派、沧浪翠蓬。开小景、玉盆寒浸,巧石盘松。风送流花时过岸,浪摇晴练欲飞空。算鲛宫、祗隔一红尘,无路通。 神女驾,凌晓风。明月佩,响丁东。对两蛾犹锁,怨绿烟中。秋色未教飞尽雁,夕阳长是坠疏钟。又一声、欸乃过前岩,...
  • 满江红·结束萧仙[宋] 吴文英 结束萧仙,啸梁鬼、依还未灭。荒城外、无聊闲看,野烟一抹。梅子未黄愁夜雨,榴花不见簪秋雪。又重罗、红字写香词,年时节。 帘底事,凭燕说。合欢缕,双条脱。自香消红臂,旧情都别。湘水离魂菰叶怨,扬州无梦铜华阙。倩卧箫、吹裂晚天云,...
  • 满江红·翠暮深庭[宋] 吴文英 翠幕深庭,露红晚、闲花自发。春不断、亭台成趣,翠阴蒙密。紫燕雏飞帘额静,金鳞影转池心阔。有花香、竹色赋闲情,供吟笔。 闲问字,评风月。时载酒,调冰雪。似初秋入夜,浅凉欺葛。人境不教车马近,醉乡莫放笙歌歇。倩双成、一曲紫云回,...
  • 满江红·露浥初英[宋] 吴文英 露浥初英,早遗恨、参差九日。还却笑、萸随节过,桂凋无色。杯面寒香蜂共泛,篱根秋讯蛩催织。爱玲珑、筛月水屏风,千枝结。 芳井韵,寒泉咽。霜著处,微红湿。共评花索句,看谁先得。好漉乌巾连夜醉,莫愁金钿无人拾。算遗踪、犹有枕囊留,...
  • 水调歌头·屋下半流水[宋] 吴文英 屋下半流水,屋上几青山。当心千顷明镜,入座玉光寒。云起南峰未雨,云敛北峰初霁,健笔写青天。俯瞰古城堞,不碍小阑干。绣鞍马,软红路,乍回班。层梯影转亭午,信手展缃编。残照游船收尽,新月画帘才卷,人在翠壶间。天际笛声起,尘世夜漫...
  • 浣溪沙[宋] 吴文英 门隔花深旧梦游,夕阳无语燕归愁。 玉纤香动小帘钩。落絮无声春堕泪, 行云有影月含羞。东风临夜冷于秋。 注释: 【1】门隔花深:即旧游之地,有“室迩人远”意。梦魂牵绕却比“忆”字更深一层。 【2】夕阳:连“燕”,用刘禹锡“乌衣巷口夕...
  • 浣溪沙[宋] 吴文英 曲角深帘隐洞房。正嫌玉骨易愁黄。好花偏占一秋香。夜气清时初傍枕,晓光分处未开窗。可怜人似月中孀。 注释:...

莺啼序·古诗词文学经典推荐*名著阅读

论语孟子大学中庸尚书礼记诗经孙子兵法乐府诗集婉约词弟子规爱莲说雁门太守行送元二使安西三字经长恨歌唐诗三百首素问尔雅醒世恒言世说新语文心雕龙千字文左传礼记
删文留言-版权及免责声明